Janusz
Kapusta
Artysta o zainteresowaniach matematycznych i filozoficznych urodził się w Zalesiu w 1951 roku. Po ukończeniu Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu, a następnie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (dyplom w 1977 r.) wstąpił na Wydział Filozofii Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.
Jego twórczość obejmuje zarówno grafikę, plakat, rysunek prasowy, opracowania graficzne, ilustracje książkową, jak i scenografię teatralną oraz malarstwo. Jeszcze w latach studenckich publikował swoje rysunki m. in. w „Szpilkach”, „Radarze”, „ITD”, „Forum”, „Literaturze” oraz w prasie francuskiej i niemieckiej. Jest laureatem 40 krajowych i zagranicznych nagród artystycznych m. in. “Złotych Szpilek”, stypendium Fundacji Forda, medal Politechniki Warszawskiej.
W 1981 roku Janusz Kapusta zamieszkał w Nowym Jorku. Od tego czasu jego prace ukazują się m. in. w „The New York Times”, „The Wall Street Journal”, „The Washington Post”, „Graphis”, „Print”, „Nature”. Prace artysty znajdują się w zbiorach wielu muzeów i galerii na świecie m. in. Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Museum of Modern Art w San Francisco, IBM Collection, Muzeum Sztuki w Łodzi. Janusz Kapusta miał wiele wystaw indywidualnych i brał udział w wielu wystawach zbiorowych. Jest autorem bibliofilskiego wydania “Zniewolonego umysłu” Czesława Miłosza (The Limited Edition Club, Nowy Jork 1983).
W latach 1982 – 1985 Janusz Kapusta zaprojektował dwa pisma: „Le’ An Ha’Errev” i „Blue Star” i był ich dyrektorem artystycznym. W tym samym czasie z Andrzejem Czeczotem założył i prowadził firmę reklamową “Visual Thinking”. W 1986 był dyrektorem artystycznym największej prezentacji polskiej piosenki w Studio 54th, “ New York’- Polish Extravaganza”.
W 1985 roku odkrył nowa figurę geometryczną – jedenastościenną bryłę, której nadał nazwę K-dron. Dwa lata później otrzymał na nią patent amerykański, a potem w kilkunastu państwach na świecie. <kdron.com>
W latach 1991-92 Kapusta był współzałożycielem i dyrektorem artystycznym miesięcznika “OKay America”. Zaprojektował też magazyn psychologiczny “Charaktery”.
W 1995 roku zaproszony przez reżysera Lecha Majewskiego zaprojektował w Heilbronn (Niemcy) scenografię i kostiumy do opery Roberta Wilsona “Czarny Jeździec” a w Warszawie, w Teatrze Wielkim, scenografię do “Carmen” Georga Bizeta. W 1998 roku, również w Heilbronn, opracował scenografię do “Snu nocy letniej” Szekspira.
Janusz Kapusta opublikował 5 książek: “Almost Everybody “- (1984) wydaną przez Wiliam Morrow w Nowym Jorku, “Kapusta w New York Times” przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe i Ars Polonę, “K-dron, opatentowana nieskończoność” przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (1995), “Plus Minus, Podręcznik do myślenia” wydaną w 2014 przez Zysk i S-ka oraz przez to same wydawnictwo w 2021 “Pion Poziom, Podręcznik do myślenia cd”.
W 1998 roku Janusz Kapusta otrzymał prestiżową nagrodę im. Alfreda Jurzykowskiego w dziedzinie sztuk pięknych. W 1999 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi odbyła się wystawa całkowicie poświęcona K-dronowi. W tym samym czasie w Teatrze Aktora i Lalki Ateneum w Katowicach odbyła się premiera sztuki dla dzieci “Planeta K-dron, czyli tajemnica przerwanej podróży”, w której Kapusta był autorem, scenografem i reżyserem. W 2000 roku artysta odkrył nowe nieznane wcześniej zasady złotego podziału i prezentował je na matematycznych konferencjach na amerykańskich i polskich uniwersytetach. Jego artykuły ukazały się w matematycznych periodykach Stanów Zjednoczonych i Japonii. W maju 2004 Kapusta zdobył Grand Prix na międzynarodowym konkursie w Ankarze upamiętniającym 80. rocznicę Republiki Tureckiej. W 2005 roku w Sintrze (Portugalia) za rysunek opublikowany w “Rzeczpospolitej” Kapusta zdobył pierwszą nagrodę za najlepszy rysunek prasowy opublikowany na świecie w poprzednim roku i również pierwszą nagrodę na międzynarodowym biennale rysunku prasowego w Teheranie (Iran). W latach 2004 -2007 Kapusta jako Visiting Profesor współpracował z Wyższą Szkołą Sztuk Wizualnych i Nowych Mediów w Warszawie.
W styczniu 2007 roku Janusz Kapusta został wybrany przez londyńskie pismo “Nature” do zilustrowania serii 14-tu artykułów o najważniejszych odkryciach naukowych na świecie.
We wrześniu 2009 w Kole został odsłonięty pierwszy na świecie pomnik K-dronu a Januszowi Kapuście przyznano medal “Zasłużony dla Kultury Polskiej”. W maju 2010 nadano autorowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Koła.
W listopadzie 2010 roku na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Janusz Kapusta uzyskał stopień doktora.
W grudniu 2014 roku Janusz Kapusta razem z Wojtkiem Gorczyńskim i Andrzejem Pawlikiem wygrał międzynarodowy konkurs w Ottawie, Kanada, na pomnik poświęcony ofiarom komunizmu.
W 2016 roku Kapusta otrzymał w Koninie Nagrodę Benedykta.
W roku 2017 premier Mateusz Morawiecki wybrał K-dron na logo Polski innowacyjnej, a sam kształt został użyty w projekcie ekspozycji na największych na świecie Międzynarodowych Targach w Hannover w Niemczech. W tym samym roku Kapusta zaprojektował Medal 75-lecia Misji Jana Karskiego. Do tej pory medalem uhonorowani zostali m. in.: papież Franciszek, prezydent Polski Andrzej Duda, prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump, prezydent Izraela Reuwen Riwlin, Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres.
W oparciu o K-dron Kapusta zaprojektował dwie nagrody: przyznawaną co roku przez ZAiKS nagrodę honorowego członkostwa i dla Fundacji Polska Wielki Projekt nagrodę im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
Od 1995 do chwili obecnej jego prace ukazują się regularnie w “Rzeczpospolitej”. W “Plusie, minusie” jest autorem cotygodniowej rubryki “Pion, poziom”. Największa Agencja Ilustracyjna na świecie “Images” prezentuje ponad sześćset prac Kapusty.
W hołdzie Leonardo da Vinci z okazji 500-lecia jego śmierci w 2018 roku dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Jerzy Miziołek zamówił u Kapusty K-dronową instalację (3 x 3 x 22 metry) upamiętniającą to wydarzenie.
W 2019 roku Janusz Kapusta otrzymał Doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. Piotra Glińskiego w dziedzinie sztuk plastycznych.
W 2021 po 38 latach i 7 miesiącach pobytu w Nowym Jorku Kapusta wrócił na stałe do Polski.
W 2021 roku dla nowo powstałej kolekcji Sztuki Polskiej XX+XXI wieku dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie Andrzej Szczerski zamówił u Kapusty rzeźbę (2 x 2 x 4 metry) – „K-dron, Między niebem a ziemią”, a w 2022 Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zakupił 3 K-dronowe prace : “New York”, “Brooklyn” i “1060 Ocean Avenue”.
Kapusta jest honorowym członkiem: Polish American Business Club, Polskiego Towarzystwa Gospodarczego i ZAiKS (jest członkiem Rady Stowarzyszenia Autorów ZAiKS), członkiem Rady Programowej Galerii NCK Kordegarda, członkiem Rady Programowo–Naukowej Filmoteki Narodowej.
Jest założycielem i prezydentem K-dron Universe, Inc.